Glosariusz
Agile
Proces wdrożeniaTechnologia
Metodyka pracy w projektach związanych z oprogramowaniem, która polega na dostarczaniu rezultatów wspólnej pracy w przyrostach; zgodnie z zasadami Manifestu zwinnego wytwarzania oprogramowania.
AGPL3
Technologia
oznaczenie licencji wolnego oprogramowania zaprojektowanego, aby naprawić niedoskonałości zwykłej licencji GNU GPL, gdy nie dochodzi w rzeczywistości do dystrybucji oprogramowania, co nie nakłada na użytkownika kodu źródłowego aplikacji.
Anonimizacja danych
Technologia
Anonimizacja to metoda przekształcenia danych osobowych w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie poszczególnych informacji do określonej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej.
Applicant Tracking System (ATS)
Technologia
System do śledzenia aplikacji kandydata w trakcie udziału w procesie rekrutacyjnym.
Application Programming Interface (API)
Technologia
składa się z trzech głównych elementów procedury, protokołów, narzędzi. Interfejsy API są potrzebne do łączenia aplikacji, dzięki czemu mogą one wykonywać zaprojektowaną funkcję, która zwykle jest zbudowana wokół udostępniania danych i wykonywania predefiniowanych procesów.
Artificial Intelligence (AI)
Technologia
Sztuczna inteligencja, która wykorzystuje zaawansowane analizy i techniki oparte na logice, w tym uczenie maszynowe, do interpretowania zdarzeń, wspomagania i automatyzacji decyzji oraz podejmowania działań.
Bezpieczeństwo cyfrowe, cyberbezpieczeństwo
Technologia
Zespoły, polityka, procesy i technologie ustanowione w celu ochrony zasobów cybernetycznych.
Big Data
Technologia
Zasoby informacyjne o dużej objętości, dużej szybkości i dużej różnorodności, które wymagają opłacalnych, innowacyjnych form przetwarzania.
Bloatware
Technologia
Bloatware to oprogramowanie, którego użytkownik nie potrzebuje. Bloatware zużywa zasoby serwera, ale nie oferuje w zamian odpowiedniego poziomu użyteczności.
Bug, błąd
Technologia
usterka systemu powodująca jego nieprawidłowe działanie; wynikająca z błędu człowieka na jednym z etapów tworzenia oprogramowania, zwykle podczas tworzenia kodu źródłowego, niekiedy także na etapie projektowania.
Business Intelligence (BI)
Technologia
Rozwiązania technologiczne ułatwiające podejmowanie analitycznie uzasadnionych decyzji biznesowych w celu zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Business Process Management (BPM)
Technologia
Podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, w którym wykorzystywane są różne metody optymalizacji analizy, doskonalenia i automatyzacji procesów biznesowych.
Chatbot
Technologia
Interfejs konwersacyjny specyficzny dla witryn internetowych, sieci społecznościowych i innego typu technologii używany do wymiany wiadomości. Chatboty różnią się poziomem zaawansowania, od prostych komunikatów opartych na drzewie decyzyjnym, po wdrożenia zbudowane na platformach bogatych w funkcje. Chatbot może generować wiadomości tekstowe, dźwiękowe lub kombinację obu.
Cloud (chmura)
Technologia
Cloud to „nowatorski” model hostingu. Oprogramowanie jest instalowane i utrzymywane w infrastrukturze zewnętrznej, za co pobierana jest opłata. Utrzymanie całego niezbędnego sprzętu i bezpieczeństwa instancji należy do dostawcy.
Computer Aided Software Testing (CAST)
Technologia
Testowanie oprogramowania wspomagane komputerowo.
CRM analityczny
Technologia
Rodzaj systemu CRM, który umożliwia podejmowanie decyzji opartych na danych poprzez ocenę zachowań klientów i prognozowanie zamiaru zakupu.
CRM operacyjny
Technologia
Rodzaj systemu CRM, który koncentruje się na upraszczaniu interakcji z klientami poprzez łączenie procesów sprzedaży, marketingu i usług.
Cross-site scripting (XSS)
Technologia
Cyberatak, w którym haker wprowadza złośliwy kod do formularza internetowego lub adresu url aplikacji internetowej.
Dark Data
Technologia
Zaniedbane zasoby informacyjne przedsiębiorstwa, których nie wykorzystuje się w produktywny sposób.
Deep Learning (uczenie głębokie)
Technologia
Proces, w którym komputer lub algorytm uczy się wykonywania zadań naturalnych dla ludzkiego mózgu, takich jak rozpoznawanie mowy, identyfikowanie obrazów czy tworzenie prognoz.
Downgrade (Aktualizacja wsteczna)
Technologia
Downgrade to proces odwrotny do upgrade (uaktualnienia); wymiana sprzętu lub oprogramowania na starszą wersję – na przykład w celu zachowania zgodności z innymi elementami systemu.
Dynamic Content
Technologia
Zawartość witryny stale odświeżana w celu dostarczenia nowych lub zaktualizowanych informacji.
e-Commerce (handel internetowy)
SprzedażTechnologia
e-Commerce to rodzaj handlu, prowadzony w internecie; proces zawierania transakcji handlowych za pomocą Internetu (np. w obrębie prywatnego sklepu internetowego czy marketplace). Inaczej nazywany także e-handlem lub handlem elektronicznym czy internetowym.
Early adopters
Technologia
Grupa ludzi, którzy szukają nowych rozwiązań i chętnie testują nowe rzeczy. Są skłonni do podejmowania ryzyka i często występują jako prekursorzy, innowatorzy, pierwsi klienci lub testerzy technologii, produktów czy usług.
Enterprise Resources Planning (ERP)
Technologia
Oprogramowanie do kompleksowego zarządzania przedsiębiorstwem. Obejmuje kontrolę, zarządzanie najważniejszymi zasobami i procesami w niemal każdym obszarze biznesowym firmy: sprzedaż, finanse, księgowość, magazyn, kadry, zaopatrzenie itd.
Firewall (zapora sieciowa)
Technologia
Aplikacja lub cały komputer (np. serwer bramy internetowej), który kontroluje dostęp do sieci i monitoruje przepływ ruchu sieciowego. Zapora może blokować niepożądany ruch sieciowy oraz odpierać wtargnięcie z zewnątrz do sieci prywatnej. Jest to szczególnie ważne, gdy sieć lokalna łączy się z Internetem.
Fork
Technologia
Fork to pochodna oprogramowania powstała na skutek wykorzystania otwartego kodu i dalszego rozwoju projektu w nowym kierunku, często przez inny zespół i pod zmienioną nazwą.
Forkiem SugarCRM CE są SuiteCRM czy SpiceCRM. Forkiem SuiteCRM jest MintHCM.
Framework
Technologia
Styl, szkielet wykorzystywany do budowy aplikacji, który definiuje ich wygląd, działanie i interoperacyjność.
Fusion approach
Technologia
Podejście polegające na łączeniu różnych metod tworzenia oprogramowania, takich jak no-code i full-code, w celu uzyskania optymalnych rezultatów.
Grywalizacja (Gamification)
MarketingTechnologia
Grywalizacja to wykorzystanie mechaniki gry i projektowania doświadczeń do cyfrowego angażowania i motywowania ludzi do osiągania celów. Grywalizacja odróżnia się od gier oraz programów lojalnościowych, tym, że wyłącznie „nakłania” do zdobywania nagród czy przechodzenia na wyższe poziomy.
GUI (Graphical User Interface)
Technologia
Sposób prezentacji informacji w systemie, który wykorzystuje ikony, menu i kursor do zarządzania interakcjami użytkownika z systemem.
Hardware (Sprzęt komputerowy)
Technologia
Hardware to materialna część komputera.
Jako hardware określa się sprzęt komputerowy, zwłaszcza w odróżnieniu od software’u – czyli oprogramowania.
High Availability (HA)
Technologia
Rozwiązania, których celem jest zapewnienie nieprzerwanej dostępności serwerów.
Hosting
Technologia
Hosting to proces osadzenia oraz utrzymania oprogramowania na serwerach (prywatnych lub w infrastrukturze zewnętrznej).
Human Capital Management (HCM, HRM, HRIS)
Technologia
Filozofia zarządzania kapitałem ludzkim w przedsiębiorstwach lub klasa oprogramowania do obsługi „miękkiego” HR.
IaaS (Infrastructure as a Service)
Technologia
IaaS (Infrastructure as a Service) – usługa chmurowa zapewniająca infrastrukturę, na której można wdrożyć i uruchomić dowolne oprogramowanie.
Integracja systemów
Technologia
Proces tworzenia złożonego systemu informacyjnego z wielu komponentów i połączenie ich w spójną całość.
Internet of Things (IoT)
Technologia
Sieć obiektów fizycznych, które zawierają wbudowaną technologię do komunikacji lub interakcji ze środowiskiem zewnętrznym. Do tego typu przedmiotów zaliczają się między innymi urządzenia gospodarstwa domowego, artykuły oświetleniowe i grzewcze oraz urządzenia noszone (wearables).
Kanban
Proces wdrożeniaTechnologia
Opracowana w Japonii w latach 50. XX wieku metoda zarządzania produkcją z wykorzystaniem wizualizacji etapów pracy. Współcześnie zaadaptowana także dla innego typu procesów. Służy uporządkowaniu obowiązków oraz skutecznemu osiąganiu celów biznesowych.
Large Language Model (LLM)
Technologia
Duży model językowy składający się z sieci neuronowej z wieloma parametrami, wytrenowany na dużych ilościach nieoznakowanego tekstu przy użyciu uczenia samonadzorowanego lub uczenia częściowo nadzorowanego.
Lean Thinking
Technologia
Koncepcja ciągłego „uszczuplania” i doskonalenia procesów w całej organizacji, co w konsekwencji przyczynia się do najwyżej jakości finalnego produktu.
Least Privilege Principle
Technologia
Koncept w dziedzinie bezpieczeństwa informatycznego, który mówi o tym, że każda jednostka – użytkownik, program lub proces – powinna mieć przydzielone tylko te uprawnienia, które są niezbędne do wykonywania swojej pracy. Oznacza to, że żadna jednostka nie powinna posiadać większych uprawnień, niż są wymagane do realizacji jej zadań.
Low-code
Technologia
Technika programowania z wykorzystaniem małej ilości kodu, do którego nie jest wymagana zaawansowana wiedza z zakresu języków programowania.
Machine Learning (uczenie maszynowe)
Technologia
Samodoskonalenie się komputerów i algorytmów na podstawie danych, w miarę zdobywanego doświadczenia.
Marketplace
MarketingSprzedażTechnologia
Marketplace to platforma oferująca towary wielu sprzedawców internetowych w jednym miejscu.
Podstawową zaletą marketplace jest niemal natychmiastowy dostęp do bardzo dużej liczby klientów, bez większych inwestycji w marketing.
Metadane (Metadata)
Technologia
Ustrukturalizowane informacje stosowane do opisu zasobów lub obiektów, dostarczające szczegółowych danych w celu ułatwienia odszukiwania, identyfikacji, a także zarządzania tymi zasobami czy obiektami.
Minimum Viable Product (MVP)
Proces wdrożeniaTechnologia
Rozwiązanie w postaci, która przy niskim nakładzie kosztów zapewnia pierwsze mierzalne zyski dla organizacji. Służy do badania potrzeb i wymagań (niskim nakładem środków) przed opracowaniem bardziej funkcjonalnego produktu.
No-code
Technologia
Platforma, która pozwala użytkownikom tworzyć aplikacje bez konieczności ingerencji w kod.
Object-Relational Mapping (ORM)
Technologia
Sposób odwzorowania obiektowej architektury systemu informatycznego na bazę danych o relacyjnym charakterze. Implementacja takiego odwzorowania stosowana jest m.in w przypadku, gdy tworzony system oparty jest na podejściu obiektowym, a system bazy danych operuje na relacjach. Z ORM związany jest szereg problemów wydajnościowych.
On-Premise (chmura prywatna)
Technologia
On-Premise to „tradycyjny” model hostingu. Oprogramowanie jest instalowane na infrastrukturze klienta, która pozostaje jego wyłączną własnością. Do klienta należy również utrzymanie całego niezbędnego sprzętu.
OOTB, out of the box (wtyczka, plugin)
Technologia
OOTB (out of the box) – żargonowe określenie funkcji programu komputerowego lub sprzętu, możliwej do uzyskania bez instalacji jakichkolwiek rozszerzeń sprzętowych lub programowych; funkcja dostępna jak „po wyjęciu z pudełka”.
Open Source
Proces wdrożeniaTechnologia
Oprogramowanie, które można swobodnie wykorzystywać, kopiować, modyfikować i rozpowszechniać. Kod źródłowy takiego rozwiązania musi być udostępniany publicznie. Może ale nie musi wiązać się z opłatami licencyjnymi.
Oprogramowanie (Software)
Technologia
Oprogramowanie tworzą programiści w procesie programowania. Celem oprogramowania jest przetwarzanie danych w wyznaczonym przez twórcę zakresie.
Określenie „oprogramowanie” może funkcjonować jako synonim terminów „program komputerowy” oraz „aplikacja”, przy czym stosuje się je zazwyczaj na oznaczenie większych programów oraz ich zbiorów.
PaaS (Platform as a Service)
Technologia
PaaS (Platform as a Service) – model usługi chmurowej skierowany głównie do programistów. Polega na udostępnieniu im wirtualnego środowiska pracy.
Phishing
Technologia
Jest to podszywanie się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia poufnych informacji. Słowo odnosi się do „łowienia” i brzmi podobnie do słowa „fishing” (z ang: łowienie ryb).
Prompt
Technologia
Krótka sekwencja tekstu lub polecenia, które jest używane do komunikacji z modelami językowymi. Jest to rodzaj wejścia, które użytkownik dostarcza modelowi, aby uzyskać pożądane odpowiedzi lub wyniki. Prompt powinien określać temat, pytanie lub polecenie, na które użytkownik oczekuje odpowiedzi.
Rapid Application Development (RAD)
Proces wdrożeniaTechnologia
Metodyka polegająca na udostępnieniu programiście dużych możliwości prototypowania oraz dużego zestawu gotowych komponentów. Umożliwia to uzyskanie pewnego efektu już w pierwszych krokach programistycznych.
Relationship Intelligence
Technologia
Rodzaj aplikacji, które „inteligentnie” przeszukują i filtrują informacje dostępne w Internecie o firmach lub osobach.
Responsywność aplikacji (Responsive Web Design)
Technologia
Responsive Web Design (RWD) to technika projektowania witryn w taki sposób, aby ich wygląd dostosowywał się do rozmiaru okna przeglądarki.
Strona utworzona tą techniką wyświetla się dobrze na dużych ekranach oraz na smartfonach i tabletach. Obsługuje też różne rozdzielczości w zależności od przekątnej ekranu, na jakim aplikacja webowa, czy strona internetowa ma być wyświetlona.
RODO (GDPR)
Technologia
Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (ang. General Data Protection Regulation, GDPR) – rozporządzenie unijne, zawierające przepisy o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz przepisy o przepływie danych osobowych.
SaaS (Software as a Service)
Technologia
SaaS (Software as a Service) – model hostingu w chmurze, gdzie w ramach opłaty abonamentowej uzyskuje się dostęp do systemu w pełni utrzymywanego przez dostawcę usług (niekoniecznie producenta), który bierze odpowiedzialność za aktualizacje i stabilność działania aplikacji.
Scrum
Proces wdrożeniaTechnologia
Jeden ze sposobów podejścia do realizacji złożonych projektów. Wywodzi się z nurtu Agile, czyli zwinności w wytwarzaniu oprogramowania. Scrum nie jest metodyką, a jedynie tzw. frameworkiem, czyli ramą strukturalną, w której organizuje się pracę.
Wspomniana rama wyznaczana jest poprzez zestaw praktyk, zasad oraz wartości mających swoje korzenie w podejściu Lean Thinking.
Więcej informacji o tym, jak pracuje się w Scrumie — TUTAJ.
Shadow IT
Technologia
Wykorzystanie urządzeń czy oprogramowania, które nie zostały zatwierdzone lub nie są wspierane przez dział IT danej organizacji, co może zagrażać bezpieczeństwu danych i całego środowiska IT.
Sieci neuronowe
Technologia
System przetwarzania informacji, którego budowa i zasada działania są wzorowane na funkcjonowaniu biologicznego systemu nerwowego.
Social CRM
Technologia
Social CRM to aplikacja do zarządzania relacjami z klientami firmy oparta na powszechnie rozumianych regułach portalu społecznościowego oraz zintegrowana z takimi platformami.
Software House
Technologia
Przedsiębiorstwo zajmujące się tworzeniem oprogramowania. Przede wszystkim dedykowanych aplikacji i oprogramowaniem na zamówienie.
SQL injection
Technologia
Rodzaj ataku komputerowego, w którym atakujący wykorzystuje nieodpowiednie lub niewystarczające zabezpieczenia w aplikacji internetowej, aby wstrzyknąć złośliwy kod SQL do zapytania bazy danych.
Structured Query Language (SQL)
Technologia
To język zapytań, przy pomocy którego komunikujesz się z bazą danych. Do operacji, które są wykonywane na bazach danych, zalicza się wyświetlanie interesujących danych, modyfikowanie ich czy usuwanie oraz optymalizacja.
Upgrade
Technologia
Upgrade to proces wymiany narzędzia na nowe i bardziej funkcjonalne. Służy ulepszeniu sprzętu komputerowego (hardware) lub oprogramowania (software).
User adoption
Proces wdrożeniaTechnologia
User adoption to proces, w wyniku którego użytkownicy oprogramowania zaczynają z niego korzystać zgodnie z przeznaczeniem.
User Experience (UX)
MarketingTechnologia
Wrażenie związane z użytkowaniem systemu informatycznego lub innego produktu czy rozwiązania.
User Story Point
Technologia
określenie poświęcenia czasu na wykonanie danego elementu w zależności do innych elementów. Określenie o ile jedna „historyjka”, jest większa lub mniejsza od innych.
Workflow
Technologia
Seria/sekwencja zadań, zdarzeń, interakcji, czynności niezbędnych do ukończenia procesu.
Xaas (Everything as a Service)
Technologia
Xaas (Everything/Anything as a Service, Wszystko jako usługa) – przekształcenie jednorazowych kupujących w subskrybentów usług, którzy otrzymują stałe korzyści z produktu.
Everything as a Service to model polegający na tym, że wszystkie produkty albo narzędzia, które do tej pory były dostępne stacjonarnie lub instalowane lokalnie są oferowane w formie usługi. Zazwyczaj wykorzystuje się do tego cloud computing lub inne rozwiązania pozwalające na zdalny dostęp do usług.
